Ημέρα Μνήμης Εκτελεσθέντων στις Λόγγοβες

Posted On 12/08/2024

Τα τελευταία χρόνια, υπό την αιγίδα του Δήμου Καρπενησίου και της Αδελφότητας Μικροχωριτών “Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος”, έχει καθιερωθεί ημέρα μνήμης στα μέσα του Αυγούστου, για τις εκτελέσεις 13 Μεγαλοχωριτών και Μικροχωριτών από τους Ιταλούς φασίστες στις Λόγγοβες, η οποία αναδεικνύεται κεντρικά στο πλαίσιο των καλοκαιρινών “Γιορτών Δάσους”.

Φέτος, μετά την κυριακάτικη λειτουργία, ο συγκεντρωμένος κόσμος ανηφόρισε προς τις Λόγγοβες όπου έγινε επιμνημόσυνη δέηση από τον πατέρα Παΐσιο και κατάθεση στεφάνων στη μνήμη των εκτελεσθέντων. Η βουλευτής κ. Οικονόμου και ο Αντιδήμαρχος κ. Σκαρπής μίλησαν για τη Μάχη του Μικρού Χωριού και για τα φασιστικά αντίποινα ενώ η κ. Αϊβαλιώτου μνημόνευσε τους δεκατρείς εκτελεσθέντες, την Αθηνά Δερματά που κάηκε ζωντανή στο σπίτι της, τον νεαρό Κλέαρχο που σκοτώθηκε κατά την ανταλλαγή πυρών αλλά και τον Μικροχωρίτη Γιάννη Κομπορόζο, που οδηγήθηκε τον Δεκέμβρη του ’42 στο εκτελεστικό απόσπασμα στο χωριό Καστέλλια Φωκίδος, ως αντίποινα για την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου. Απήγγειλε, επίσης, τους στίχους του αντάρτικου ποιήματος της Ναυσικάς Φλέγγα “Ο Άρης (του Μικρού Χωριού)”.

Πολλοί Μικροχωρίτες και Μεγαλοχωρίτες, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και η βουλευτής Ευρυτανίας κ. Θωμαΐς Οικονόμου, κατέθεσαν στεφάνια: οι Αντιδήμαρχοι Καρπενησίου κ. Ιωάννης Σκαρπής και Ιωάννης Ίβρος, ο πρόεδρος της Τ.Κ. Μικρού Χωριού κ. Τάκης Φλέγγας – ενώ παρούσες ήταν και οι δημοτικές σύμβουλοι Μικρού Χωριού κ. Λένα Νασιοπούλου και Δώρα Ντζούφρα -, η πρόεδρος της Αδελφότητας Μικροχωριτών κ. Κυριακή Αϊβαλιώτου – παρών ήταν και ο Αντιπρόεδρος κ. Σπύρος Κρίκος -, η κ. Μαριαλένα Κουτρούμπα, δημοτική σύμβουλος Τ. Κ. Μεγάλου Χωριού, η Αντιπεριφερειάρχης Ορεινής και Δασικής Πολιτικής Στερεάς κ. Αικατερίνη Καλαντζή, ενώ εκ μέρους της ΓΣΕΕ κατέθεσε στεφάνι ο κ. Αλέκος Φλέγγας, πρόεδρος της Ο.Η.Ε. Επίσης, στεφάνια κατέθεσαν ο Μικροχωρίτης κ. Τάσος Φλέγγας, ο οποίος είχε βρει πρώτος τους τάφους στις Λόγγοβες, αλλά και ο μικρός Άρης, ο οποίος ανήκει στη νέα γενιά του χωριού μας.

Όπως διαβάζουμε και στο αντίστοιχο άρθρο στην ιστοσελίδα μας για τις εκτελέσεις των φασιστών:

“Ευθύς μετά τη μάχη του Μικρού Χωριού οι Ιταλοί μπήκαν στο χωριό, συνέλαβαν δεκάδες άνδρες αλλά και μερικές γυναίκες από το Μεγάλο και το Μικρό Χωριό και τους έκλεισαν στο σπίτι του Σπύρου Δερματά. Μετά τους μετέφεραν στον Προυσό, για να τους ξαναφέρουν και πάλι στο Μικρό Χωριό. Την παραμονή τον Χριστουγέννων του 1942, ξεχώρισαν 13 άνδρες. Απ’ αυτούς πήραν τον ιερέα Δημ. Βαστάκη και τον ενωμοτάρχη Χαρ. Κατσίμπα και τους έκλεισαν μέσα στο σπίτι του γιατρού Ευ. Πιστιόλη, δίπλα στην πλατεία του χωριού και τους έκαψαν αφού προηγουμένως τους βασάνισαν κάτω από το μεγάλο πλάτανο της πλατείας του Χωριού.
Οι υπόλοιποι έντεκα οδηγήθηκαν λίγο έξω απ’ το χωριό στην τοποθεσία Πάνω Λόγγοβες, και υποχρεώθηκαν να σκάψουν οι ίδιοι τους τάφους, που θα δέχονταν σε λίγο τα άψυχα κορμιά τους. Από το Μικρό Χωριό ήταν ο Χρ. Φλέγγας, Πρόεδρος της Κοινότητας και ο παλαίμαχος πρόεδρος Νικ. Κυρίτσης. Από το Μεγάλο Χωριό ήταν οι: Αρχίατρος Χ. Μέρμηγκας, δάσκαλος Ι. Καρυοφύλλης, Κ. Αραπογιάννης, Δ. Δασκαλάκης, Δ. Ματζούτας, Ι. Μεσίρης, Θ. Οικονόμου, Β. Παλιούρας, Α. Σιταράς. Στάθηκαν όλοι όρθιοι, αλύγιστοι μπροστά στους εκτελεστές τους κι έπεσαν γενναία κάτω από τις ριπές των πολυβόλων την ώρα, που ο ανάμεσά τους δάσκαλος του Μεγάλου Χωριού, Ιωάννης Καρυοφύλλης, ύψωνε το χέρι του αναφωνώντας: «Ζήτω η Αιωνία Ελλάς!»
Οι Ιταλοί όμως δεν αρκέστηκαν στις εκτελέσεις. Έφυγαν αφού πρώτα έβαλαν φωτιά σε πολλά σπίτια του χωριού. Μέσα σε ένα απ’ αυτά ήταν και μια ανήμπορη συγχωριανή, η Αθηνά Δερματά, που κάηκε ζωντανή.
Οι κάτοικοι, τρομοκρατημένοι, κρύβονταν στα γύρω βουνά και σε δυσπρόσιτες περιοχές. Μέσα στις κρυψώνες τους ριγούσαν από πόνο σαν έβλεπαν τις τεράστιες πύρινες φλόγες που ξεπετάγονται από τα νοικοκυριά τους, Ύστερα δειλά, δειλά κατηφόριζαν προς το πολύπαθο χωριό τους. Κατάπιναν με καρτερία την πίκρα τους και προσπαθούσαν να επιβιώσουν μέσα στα αποκαΐδια.
Μετά το 1943 το Χωριό έγινε στόχος των Γερμανών. Τον Αύγουστο του 1944 έκαψαν όσα σπίτια στέκονταν ακόμα όρθια και μαζί τους και το σχολείο του χωριού.”